Schijnzelfstandigheid, wat is het en wat zijn de nieuwe regels?
door Bianca Meijer - 27 september 2024
Door de flexibilsering van de arbeidsmarkt is het onderscheid tussen werknemers en zelfstandigen onduidelijker. In mei 2016 werd de wet DBA(handhavingsmoratorium) in het leven geroepen, echter deze schiep niet de beoogde helderheid en zorgde juist voor onrust op de arbeidsmarkt.
Vanaf 1 januari 2025 wordt het handhavingsmoratorium opgeheven. Het handhavingsmoratorium hield in dat er wel toezicht werd gehouden, maar dat er bij geconstateerde onjuistheden niet met terugwerkende kracht wordt gecorrigeerd, behalve bij kwaadwillendheid of het niet opvolgen van gegeven aanwijzingen.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Wanneer een zzp’er hetzelfde werk doet als een werknemer die in loondienst is, en niet zelfstandig werkt, spreken we van schijnzelfstandigheid.
De zzp’er doet hetzelfde werk als een werknemer in loondienst, echter heeft hij niet de voordelen, zoals pensioenopbouw en doorbetaling bij ziekte. Kortom de zzp’er lijkt op een werknemer maar draagt de risico’s van een zelfstandig ondernemer.
Wanneer wordt er gesproken over schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer een werkgever een zzp’er inhuurt, maar in de praktijk blijkt dat de samenwerking meer op een dienstverband lijkt. De zzp’er is bijvoorbeeld voor een groot deel afhankelijk van de werkgever voor inkomsten of heeft weinig inbreng over eigen tarieven of werktijden.
Wat houdt de opheffing van het handhavingsmoratorium concreet in
In de praktijk betekent het opheffen van het handhavingsmoratorium dat de Belastingdienst tijdens controles naheffingen kan opleggen als er binnen bedrijven sprake is van schijnzelfstandigheid. Belangrijk om te weten: de opheffing heeft geen terugwerkende kracht.
De Belastingdienst gaat alleen handhaven op arbeidsrelaties die vanaf de datum van opheffing niet aan de criteria voldoen. Situaties voor 1 januari 2025 blijven onder het moratorium vallen en worden niet met terugwerkende kracht gecontroleerd en beboet, tenzij er sprake is van kwaadwillendheid. Ook de modelovereenkomsten die werkgevers bij de Belastingdienst konden indienen, worden niet meer goedgekeurd. Lopende modelovereenkomsten blijven nog geldig tot de einddatum van de overeenkomst.
Wat wordt er van de werkgever verwacht
De Belastingdienst verwacht dat de werkgever de arbeidsrelatie beoordeeld.
Daarvoor kan de werkgever de webmodule beoordeling arbeidsrelatie op de website van de belastingdienst (anoniem) invullen of de werkgever kan de criteria behorende bij een dienstverband nagaan. Wanneer de zzp’er aan 1 van die criteria voldoet, spreken we van schijnzelfstandigheid:
- Er is sprake van een gezagsverhouding. De opdrachtgever bepaald wat, wanneer en hoe er gewerkt moet worden. Dit geldt ook als de opdrachtgever aangeeft hoeveel uur of hoeveel dagen er gewerkt moeten worden.
- De werknemer ontvangt loon. Het loon van de zzp’er is vergelijkbaar met dat van een werknemer.
- De werknemer verricht persoonlijke arbeid voor de werkgever. Wanneer de zzp-er het werk niet mag uitbesteden aan een ander spreken we van persoonlijk arbeid.
Risico’s van schijnzelfstandigheid
Vanaf 1 januari loopt de werkgever direct risico op boetes en naheffingen.
Ook kan een zzp’er alsnog een dienstverband claimen, wat wel met terugwerkende kracht gevolgen kan hebben, zoals opeisen loon, vakantiegeld, pensioenbijdragen en andere arbeidsrechtelijke vergoedingen.
Mocht je als werkgever toch nog twijfelen over de arbeidsrelatie dan staan wij je graag te woord!
PersonPlus spant zich in om de inhoud van haar blogs zo actueel mogelijk te houden. Ondanks deze zorg en aandacht is het mogelijk dat de inhoud onvolledig, verouderd en/of onjuist is. Er kunnen geen rechten aan de door PersonPlus verstrekte informatie worden ontleend. PersonPlus is niet aansprakelijk voor schade welke kan ontstaan als gevolg van onjuiste of incomplete informatie op de website.